De 26-jarige man van Marokkaanse afkomst die de Nederlandse filmmaker en schrijver Theo van Gogh vermoordde, handelde uit radicaal islamitische overtuiging. Dat maakte justitieminister Donner gisterenavond laat bekend. Het is nog onduidelijk of de man alleen heeft gehandeld. Van Gogh nam harde standpunten tegen de islam in. Hij werd gisterenochtend vermoord terwijl hij door Amsterdam fietste. Een andere fietser die hem inhaalde, vuurde plots enkele schoten op hem af. Van Gogh kon nog vluchten naar de overkant van de straat, en riep "Doe het niet, doe het niet!" De dader vuurde echter opnieuw enkele kogels af.Volgens ooggetuigen sneed hij vervolgens met een groot mes de keel van de schrijver door en stak daarna een klein mes met briefje eraan in diens borst. De tekst daarvan is niet bekend gemaakt. Nederland reageert geschokt op deze nieuwe "aanslag op het vrije woord", twee jaar na de moord op Pim Fortuyn. Van Gogh was met de dood bedreigd nadat in augustus op de Nederlandse televisie een korte film te zien was geweest die Van Gogh maakte met het liberale parlementslid Ayaan Hirsi Ali en die een aanklacht vormde tegen de positie van de vrouw in de islam. Hij kreeg politiebescherming naar aanleiding van de dreigementen. Hirsi Ali, een afvallige moslim van Somalische afkomst, wordt al langer door de politie beschermd.Van Gogh was de achterkleinzoon van de broer van Vincent van Gogh, die ook Theo heette. Tal van politici, onder wie premier Jan Peter Balkenende, hebben hun afschuw uitgesproken over de moord op Van Gogh, die bekend stond om zijn uitgesproken meningen, die hij onder meer uitte in columns. Balkenende riep de bevolking wel op niet te snel conclusies te trekken over de achtergrond van de moord.Dinsdagavond wordt op de Dam in Amsterdam een protestbijeenkomst gehouden naar aanleiding van de moord. De Amsterdamse burgemeester Job Cohen zei dat het geen stil, maar een luidruchtig protest zal worden, om duidelijk te maken dat de vrijheid van meningsuiting een groot goed is in Nederland.