Het Zilverfonds, het fonds dat reserves aanlegt om het groeiend aantal pensioenen te kunnen financieren, is bijna blut. Momenteel beschikt het Zilverfonds over amper 14 miljard euro reserves, terwijl de meerkost van de vergrijzing op de pensioenen tegen 2060 zo'n 304 miljard euro zal bedragen. Dat betekent dat er al in 2018 geen geld meer zal zijn voor de uitbetaling van de pensioenen, berekende de Franstalige beurskrant l'Echo.
Wat is het Zilverfonds?
Het Zilverfonds is een fonds dat in 2001 werd opgericht om de impact van de vergrijzing op de pensioenen op te vangen. Op de website van het Zilverfonds klinkt het doel als volgt: 'Sinds 2010 wordt België immers geconfronteerd met de gevolgen van een demografische evolutie: de 'babyboom-generatie' bereikt de pensioenleeftijd terwijl het aantal jongeren dat zijn intrede maakt op de arbeidsmarkt daalt. Daardoor zal de afhankelijkheidsgraad – de verhouding tussen het aantal 65-plussers en de personen op arbeidsleeftijd – sterk toenemen van ongeveer 30 procent momenteel tot bijna 45 procent in 2030.'
Eenvoudig gezegd: in België betalen alle mensen met een job voor het pensioen van de ouderen. Het probleem is dat er meer mensen op pensioen zijn dan er werken, dus is de totale spaarpot voor het uitbetalen van de pensioenen te klein. Het tekort wordt aangevuld met de reserves van het Zilverfonds.
Wat is het probleem met die reserves?
Aanvankelijk werd het Zilverfonds gevuld met eenmalige ontvangsten, zoals de overname van het pensioenfonds van Belgacom door de federale regering. In 2005 besliste de regering om vanaf 2007 een vaste inkomst te plannen: een toewijzing van 0.3 procent van het bbp. In 2012 zou dat percentage zelfs verhoogd worden tot 1.3 procent. In werkelijkheid was er het voorbije jaar was geen overschot op de begroting en kreeg het fonds dus niks.
Het gevolg: een reserveberg van 'amper' veertien miljard euro, terwijl er tegen 2060 maar liefst 304 miljard euro nodig is om de vergrijzing te kunnen opvangen.
Hoe kunnen we dit oplossen?
Volgens consultant Roland Berger, die de studie voor l'Echo uitvoerde, moeten er andere oplossingen bedacht worden: een verhoging van de schuld, de premies verminderen of de economie structureel hervormen om meer mensen aan het werk te krijgen. Ook een verhoging van de effectieve pensioenleeftijd, een evolutie naar een hybride pensioenregime, of een versterking van de stimuli voor de tweede en derde pensioenpijler zijn mogelijk.
Kritiek
Het Zilverfonds kan al jaren rekenen op kritiek. Het werd dikwijls 'een lege doos' genoemd, omdat de reserves nooit het bedrag bereikten dat werkelijk nodig is om de vergrijzing op te vangen.